W czerwcu 2023 r. gmina Cieszyn zawarła umowę z Wojewodą Śląskim o dofinansowanie z budżetu państwa zadania realizowanego w ramach programu wieloletniego „Senior +” na lata 2021—2025 (edycja 2023) Moduł I: Utworzenie lub wyposażenie placówki „Senior +”.

Zadanie zostało dofinansowane ze środków budżetu państwa w kwocie 121.530,00 zł. Całkowity koszt zadania wyniósł 280.693,18 zł.

W ramach zadania wykonano roboty budowlane w pomieszczeniach budynku Żłobków Miejskich przy ul. Moniuszki 13 w Cieszynie, przeznaczonych na Dzienny Dom "Senior+" oraz dokonano zakupu niezbędnego wyposażenia. W wyniku inwestycji w budynku Żłobka nr 2 w Cieszynie utworzony został Dzienny Dom „Senior+” z 15 miejscami dla seniorów.

Oferta Dziennego Domu „Senior+” jest skierowana do mieszkańców Cieszyna, nieaktywnych zawodowo, którzy ukończyli 60 rok życia, w szczególności osób samotnych, zagrożonych wykluczeniem społecznym, wymagających niwelowania faktycznych lub potencjalnych, negatywnych skutków starzenia się w postaci spadku wraz z wiekiem ich samodzielności, w zaspakajaniu potrzeb życiowych, w tym szczególnie potrzeb społecznych, a także osób wymagających wsparcia w organizowaniu i aktywnym spędzaniu czasu wolnego.

W 2023 r. na terenie Cieszyna funkcjonowało 8 Żłobków sprawujących opiekę nad dziećmi w wieku do lat 3, w tym:

• dwa Oddziały Żłobków Miejskich:

  • • Oddział Nr 1 przy ul. Ks. Trzanowskiego 2,

    • Oddział Nr 2 przy ul. Moniuszki 13,

• pięć Żłobków Niepublicznych:

  • • Żłobek Integracyjny "Tup Tup" przy ul. Katowickiej 49,

    • Żłobek Uniwersytecki "Tup Tup" przy ul. Paderewskiego 6 (wykreślony z Rejestru Żłobków w październiku 2023 r.),

    • Niepubliczny Żłobek Anglojęzyczny The Oxford Kids przy ul. Sejmowej 9

    • Prywatny Żłobek Maluszkowo TOTU przy ul. Kamiennej 3C,

    • Żłobek „Niebiańska Kraina” przy Pl. Dominikańskim 3.

Wg stanu na dzień 31 grudnia 2023 r. w ww. żłobkach łączna liczba miejsc wynosiła 273, w tym:

• 167 miejsc w Żłobkach Miejskich,

• 106 miejsca w Żłobkach Niepublicznych.

Żłobki Miejskie w Cieszynie w 2023 r. realizowały ustawę o Rodzinnym Kapitale Opiekuńczym, przyznająca rodzicom drugich i kolejnych dzieci w rodzinie, w wieku od ukończenia roku do ukończenia trzech lat świadczenie w wysokości 500 zł na miesiąc. Dzieci nieuprawnione do rodzinnego Kapitału Opiekuńczego otrzymały dofinansowanie do opłaty stałej za pobyt w żłobku w wysokości 400 zł.

W 2023 r. Gmina Cieszyn udzieliła dotacji celowej na dzieci objęte opieką w żłobkach niepublicznych w łącznej wysokości 123.073 zł. 

W 2023 r. Dom Spokojnej Starości kontynuował swoje podstawowe zadanie w ramach opieki nad osobami w podeszłym wieku w różnym stanie zdrowia. Świadczono szeroką gamę usług opiekuńczych, bytowych i wspomagających w oparciu o indywidualne potrzeby mieszkańców. W zakresie sprawowania opieki nad mieszkańcami wykonywane były czynności opiekuńcze polegające na udzielaniu pomocy w podstawowych czynnościach życiowych, pielęgnacji, jak również udzielaniu niezbędnej pomocy w załatwianiu spraw osobistych.

Mieszkańcy uczestniczyli w imprezach integracyjnych m. in. w II edycji Cieszyńskiego Dnia Seniora oraz XX-leciu Służb Socjalnych w Czeskim Cieszynie, gdzie dodatkowo mieli możliwość wystawienia swoich prac wykonanych w ramach terapii zajęciowej. Uczestniczyli również w wycieczkach do Koniakowa, Muzeum Ognia w Żorach, Muzeum Fauny i Flory w Jaworzu oraz licznych wycieczkach organizowanych w Cieszynie, jak „Poznajemy Wzgórze Zamkowe” czy „Kawa na Rynku”. 

W 2023 r. przyjęto 17 mieszkańców (odeszło 14).

Na realizację Programu w 2023 r. wydatkowano środki w wysokości 4.302.351,70 zł, w tym na:

• rozwijanie oparcia środowiskowego - 9 programów: asystent osobisty osoby niepełnosprawnej, opieka wytchnieniowa, Polski Związek Niewidomych Koło w Cieszynie, Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Cieszynie, Stowarzyszenie Amazonek, Cieszyńskie Stowarzyszenie Ochrony Zdrowia Psychicznego „Więź”, Stowarzyszenie Rehabilitacji Kultury Fizycznej Turystyki i Integracji Osób Niepełnosprawnych, Towarzystwo Opieki nad Niepełnosprawnymi, program „Korpus Wsparcia Seniorów”,

• organizowanie i wspieranie różnych form pomocy dla osób niepełnosprawnych,

• tworzenie przestrzeni publicznej przyjaznej mieszkańcom gminy Cieszyn - w 2023 r. w budynku Urzędu Miejskiego w Cieszynie została zbudowana winda zewnętrzna,

• organizowanie i uczestnictwo w działaniach informacyjnych i edukacyjnych - 7 punktów informacyjnych,

• wsparcie rodzin i osób niepełnosprawnych w zakresie akceptacji niepełnosprawności,

• wspieranie i promowanie akcji profilaktycznych i edukacyjnych dla osób starszych,

• tworzenie innowacyjnych form pomocy osobom starszym w ich środowisku zamieszkania,

• organizowanie, wspieranie dziennych ośrodków wsparcia, w tym domów dziennego pobytu, klubów, świetlic dla osób starszych,

• współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w zakresie monitorowania zjawiska bezrobocia na terenie gminy Cieszyn,

• zapewnienie poradnictwa rodzinnego,

• organizowanie grup wsparcia dla rodziców przeżywających trudności opiekuńczo-wychowawcze,

• pomoc kobietom w ciąży oraz rodzicom samotnie wychowującym dzieci,

• rozwijanie działań wspierających i edukacyjnych skierowanych do rodziców dzieci i młodzieży umieszczonych w pieczy zastępczej,

• wsparcie młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze oraz rodziny zastępcze,

• praca z osobami bezdomnymi,

• działania na rzecz trzeźwości na drogach,

• zapewnienie pomocy terapeutycznej, psychologicznej dla osób, które nie kwalifikują się do terapii odwykowej,

• rozwijanie zainteresowań wśród dzieci i młodzieży oraz poszerzanie oferty alternatywnego spędzania czasu.

Na realizację Programu w 2023 r. przeznaczono kwotę w wysokości 208.917,63 zł, w tym na:

• realizację kompleksowego programu wsparcia kobiet i dzieci będących ofiarami przemocy w rodzinie, w tym na prowadzenie placówki całodobowej dla ofiar przemocy domowej

• realizację programu wieloaspektowej pomocy psychologicznej i prawnej – zadanie polegające na świadczeniu usług specjalistycznych, w tym dla członków rodzin, w których występuje przemoc, realizowanego w ramach działań Centrum Profilaktyki Edukacji i Terapii „Kontakt”,

• podnoszenie kwalifikacji osób realizujących zadania, z zakresu przeciwdziałania przemocy, w tym członków Zespołu Interdyscyplinarnego, funkcjonariuszy Policji, członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i pracowników socjalnych (dwa szkolenia specjalistyczne),

• realizowanie projektów edukacyjno-informacyjnych dla dorosłych, młodzieży, dzieci z zakresu zjawiska przemocy w rodzinie (46 projektów),

• udział w lokalnych i ogólnokrajowych kampaniach informacyjnych i edukacyjnych („Stop Przemocy-Spróbujmy Inaczej”, „Kolory smutku, odcienie radości-uchwycone w obiektywie”, „Revolution Train", „Dziecko w Centrum”),

• funkcjonowanie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie,

• stosowanie Procedury „Niebieskie Karty” (66 formularzy),

• udzielanie pomocy socjalnej, finansowej i rzeczowej osobom dotkniętym przemocą w rodzinie,

• prowadzenie telefonu zaufania dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie oraz o charakterze informacyjnym.

W związku z podjętą we wrześniu 2021 r. uchwałą Rady Miejskiej Cieszyna w sprawie zapewnienia warunków do osiedlenia na terenie gminy Cieszyn jednej rodzinie w ramach repatriacji, w kwietniu 2023 r. osiedliła się kolejna rodzina z Kazachstanu - małżeństwo z 2 dzieci. Rodzinie zapewniono wyremontowany oraz wyposażony lokal mieszkalny. MOPS objął rodzinę repatriantów kompleksowym wsparciem w adaptacji do nowych warunków życia, a także pomocą w załatwianiu wszystkich spraw urzędowych i administracyjnych związanych z osiedleniem w Polsce.

W 2023 r. do gminy Cieszyn wpłynęły 33 wnioski z prośbą o pomoc w repatriacji.

• Ośrodek zajmował się przyjmowaniem wniosków i wypłatą jednorazowego świadczenia w wysokości 300,00 zł dla obywateli Ukrainy. W 2023 r. do Ośrodka wpłynęło 94 wnioski dla 112 świadczeniobiorców. Wypłacono świadczenia w łącznej kwocie 33.600,00 zł.

• Ośrodek zajmował się przyjmowaniem wniosków i wypłacaniem świadczeń pieniężnych przysługujących z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy. Liczba osób, które w 2023 r. wnioskowały o to świadczenie wyniosła 74, a łączna kwota wypłacona wnioskodawcom wyniosła 1.259.960,00 zł.

• Ośrodek odpowiedzialny był również za sprawowanie nadzoru nad realizacją praw i obowiązków opiekunów tymczasowych, ustanowionych przez sąd opiekuńczy dla małoletnich obywateli Ukrainy pozostających bez opieki osób dorosłych. Nadzór sprawowali pracownicy socjalni Zespołu ds. wspierania rodziny i pieczy zastępczej Ośrodka. W 2023 r. nadzór sprawowany był nad 9 opiekunami tymczasowymi, pod których opieką znajdowało się 10 dzieci.

• Zapewniał także bezpłatną pomoc psychologiczną dla obywateli Ukrainy. Pomoc świadczona była przez psychologa z Ukrainy. W 2023 r. skorzystały z niej 4 osoby.

• Ośrodek zajmował się zapewnianiem posiłku dla dzieci i młodzieży w szkole oraz wyżywieniem dzieci w przedszkolach. W 2023 r. z posiłków w szkołach i przedszkolach skorzystało 42 dzieci.

• Ośrodek przyznał także 1 osobie z Ukrainy zasiłek stały i sprawił pochówek 2 osobom. Na realizację tych zadań przeznaczono kwotę 24.446,56 zł.

• W roku 2023 w zakresie świadczeń rodzinnych obywatele Ukrainy złożyli w Ośrodku:

  • • 19 wniosków o zasiłek rodzinny wraz z dodatkami,

    • 4 wnioski o zasiłek pielęgnacyjny,

    • 4 wnioski o świadczenie pielęgnacyjne,

    • 3 wnioski o jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka, tzw. „becikowe”,

    • 6 wnioski o świadczenie rodzicielskie.

Wypłacono świadczenia rodzinne w kwocie 209.130,32 zł.

• Wydział Spraw Obywatelskich wydatkował środki w wysokości 3.731,94 zł dotyczące zadań związanych z nadawaniem numeru PESEL obywatelom Ukrainy przebywającym na terytorium RP w związku z konfliktem zbrojnym.

• Urząd Miejski w Cieszynie przeznaczył środki w wysokości 3.850,00 zł na usługę konsultowania wniosków składanych przez obywateli Ukrainy w zakresie tłumaczeń danych z języka ukraińskiego na język polski w Urzędzie Stanu Cywilnego. 

• Zapewnienie uczniom z Ukrainy uprawnionym do otrzymania pomocy prawa do bezpłatnego dostępu do podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych.

• Kurs języka polskiego dla Ukraińców – kurs dla dorosłych realizowany przez Bibliotekę Miejską we współpracy z MOPS. Liczba uczestników: 104 osoby (termin realizacji: luty-czerwiec 2023 r.).

• Dzień dobry w bibliotece – cykl warsztatów integracyjnych dla dzieci z Ukrainy, realizowane we współpracy z MOPS. Liczba uczestników: - 112 osób (20 spotkań, termin realizacji: styczeń-maj 2023 r.). 

• W okresie od 1 marca do 18 sierpnia 2023 r., na podstawie złożonego do Ośrodka Wsparcia Ekonomii Społecznej w Bielsku-Białej przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej zapotrzebowania, Fundacja ADONAI jako podmiot ekonomii społecznej zapewniała obiady dla obywateli Ukrainy. Z tej formy pomocy skorzystało 17 osób.

• Obywatele Ukrainy otrzymywali także żywność w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2014–2020. Z tej formy pomocy skorzystało 112 osób.

W okresie od 1 stycznia 2023 r. do 30 czerwca 2023 r. gmina Cieszyn kontynuowała realizację projektu współfinansowany przez Unię Europejską pod nazwą „Usługi społeczne na rzecz ograniczenia skutków kryzysu wywołanego konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy – Miasto Cieszyn” w trybie nadzwyczajnym w ramach Osi Priorytetowej IX Włączenie Społeczne, Działanie 9.2 Dostępne i efektywne usługi społeczne i zdrowotne Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020. 

Jego celem była poprawa funkcjonowania rodzin dotkniętych skutkami kryzysu migracyjnego związanego z wojną na terytorium Ukrainy poprzez zapewnienie usług społecznych z zakresu wsparcia rodziny. 

Realizatorami projektu byli: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Biblioteka Miejska w Cieszynie, Szkoła Podstawowa nr 5 i Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Powiatowy w Cieszynie.

W 2023 r. w ramach projektu funkcjonowało dodatkowych 15 miejsc w placówce wsparcia dziennego – Świetlicy Środowiskowej „Przytulisko” dla dzieci z Ukrainy, organizowane były także dodatkowe zajęcia aktywizujące dzieci i młodzież w tej placówce. 

Biblioteka Miejska organizowała zajęcia integracyjne dla dzieci i kurs języka polskiego dla dorosłych, a Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej zapewniał wsparcie tłumacza języka ukraińskiego oraz wsparcie pracownika merytorycznego. W 2023 r. z projektu korzystały 52 osoby z Ukrainy.

Podczas cieszyńskiego jubileuszowego Przeglądu Filmowego Kino na Granicy publiczność usłyszała teksty dzieł Brunona Schulza, przełożonych przez Jurija Andruchowycza, ukraińskiego pisarza, poetę i wokalistę, zarówno po ukraińsku i po polsku.

Od 29 czerwca w Muzeum Drukarstwa w Cieszynie można było oglądać nową wystawę zbiorową, prezentującą grafiki już uznanych na świecie ukraińskich artystów oraz studentów, kształcących się w Cieszynie.