Cieszyński Ośrodek Kultury „Dom Narodowy” w 2023 r. prowadził wszechstronną działalność kulturalno-oświatową. W tym okresie zrealizowano szereg imprez z zakresu różnych dziedzin kultury: muzyki, tańca, plastyki, teatru i folkloru. COK był także organizatorem koncertów, wykładów, konferencji, spotkań autorskich, warsztatów, przeglądów i wystaw.  

Rok 2023 rozpoczął się już tradycyjnie od organizacji w dniu 6 stycznia Ekumenicznego Orszaku Trzech Króli, który ze względu na modernizację Rynku, tym razem odbył się w gościnnych progach Klasztoru Sióstr Boromeuszek, a dokładnie na jego dziedzińcu. Z kolei 14 stycznia, już w sali widowiskowej Domu Narodowego publiczność miała okazję wysłuchać koncertu, zorganizowanego z okazji 125. rocznicy urodzin Viktora Ullmanna. Następnie przyszły ferie zimowe, a podczas nich COK zorganizował jeden turnus półkolonii dla najmłodszych. W dniach 23-27 stycznia uczestnicy pod okiem instruktorów poznawali „Surrealizm” a zajęcia odbywały się już tradycyjnie w murach Niepublicznego Liceum Sztuk Plastycznych w Cieszynie. Końcówka stycznia to również Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, w którego organizację również zaangażowana była nasza instytucja.

Kolejne miesiące to liczne wydarzenia związane z okolicznościowymi Walentynkami czy Dniem Kobiet. Z tej okazji 11 lutego odbył się improwizowany spektakl muzyczny „Halo? Policja? Ktoś skradł moje serce!”, natomiast z okazji Dnia Kobiet 18 marca publiczność mogła wysłuchać kolejnej odsłony projektu „Cieszyn śpiewa”, w którym zaprzyjaźnieni z COK Dom Narodowy wokaliści przygotowali koncert duetów. Dużą popularnością cieszył się również Pogrzeb Basów, czyli tradycyjne pożegnanie karnawału z udziałem góralskich kapel i muzyków.

Od kwietnia powróciły tradycyjne Targi Staroci. Odbywają się one na targowisku miejskim, a nowa lokalizacja tych wydarzeń sprzyja kolekcjonerom i klientom. W maju największymi wydarzeniami były Przegląd „Kino na Granicy”, który mieliśmy zaszczyt współorganizować, Noc Muzeów, w której mieliśmy okazję wziąć udział, prezentując podczas niej dwie znakomite wystawy (jedna prezentowała twórczość Zdzisława Beksińskiego a druga przypomniała postać księcia Alberta Sasko-Cieszyńskiego i ruch masoński na naszym terenie) oraz koncert Piotra Bukartyka z zespołem Ajagore. Z kolei w czerwcu jednym z najważniejszych wydarzeń kulturalnych pierwszego półrocza było Święto Trzech Braci. W dniach 16-18 czerwca na dwóch scenach zlokalizowanych przy i w Hali Widowiskowo-Sportowej im. Cieszyńskich Olimpijczyków wystąpiło wielu wykonawców znanych i mniej znanych. Na estradach ŚTB gościliśmy następujących artystów: Kobranocka, Sztywny Pal Azji, 8 Lat w Tybecie, Sara James, Gromee, Chwytak, Miejska Orkiestra Dęta „Cieszynianka”, Why Not?, White Deer i Weterani Rocka Cieszyńskiego. Imprezę swoim występem uświetnili także lokalni wokaliści z projektu „Cieszyn śpiewa”, tym razem prezentując piosenki dla dzieci i dorosłych.

Druga połowa roku zaczyna się od wakacji letnich, podczas których nie zabrakło stałej oferty wydarzeń. Były to letnie spotkania z kinem i muzyką. Ze względu na trwającą modernizację Rynku tradycyjny festiwal „Wakacyjne Kadry” tym razem odbył się na Placu Teatralnym. Podczas ośmiu projekcji pod Teatrem im. A. Mickiewicza, prezentowane były klasyki kina. Seanse cieszyły się dużym zainteresowaniem, podobnie jak tradycyjny cykl koncertów „Lato z Muzyką” w Parku Pokoju, czyli niedzielne spotkania z muzyką klasyczną i rozrywkową w plenerze. Dodatkowo w  2023 r. ten cykl został wzbogacony o spotkania z tangiem zatytułowane „La Glorieta Milonga”. Pod okiem profesjonalnych tancerzy, co drugą niedzielę można było nauczyć się podstaw tego wspaniałego tańca i po prostu potańczyć. Podczas wakacji nie zabrakło także półkolonii artystycznych dla najmłodszych czyli „Półkolonii ze sztuką” , które jak zwykle cieszyły się sporą popularnością. Dzieciaki stworzyły prawdziwe dzieła sztuki pod okiem instruktorów, twórczo i aktywnie spędzając wakacyjny czas. Wakacje zakończyliśmy z przytupem współorganizując seans kina samochodowego pod Wałką, Straszydła na Zamku oraz Festiwal Organizacji Pozarządowych „Przekładaniec Cieszyński”.

Jesień stała pod znakiem muzyki i teatru. Końcem sierpnia i początkiem września zrealizowany został nowatorski projekt „Fredro na leżakach”, podczas którego przybliżyliśmy mieszkańcom i turystom twórczość Aleksandra Fredry. Punktem kulminacyjnym projektu było wydarzenie „Fredro 2.0 - ożywienie Twórczości Aleksandra Fredry w przestrzeni miejskiej”, czyli spacer z aktorami po centrum Cieszyna (ul. Sejmowa, ul. Głęboka, pl. Teatralny, Park Pokoju), gdzie odgrywano scenki ze sztuk znanego komediopisarza. Ponadto zorganizowano pokaz plenerowy ekranizacji sztuki „Zrzędność i przekora” (Teatr Telewizji Polskiej) oraz czytanie performatywne z udziałem aktorów sztuki „Mąż i żona”. Z kolei 1 i 22 września odbyły się wydarzenia związane z realizacją projektu „Tramwajem do kultury”. Pierwsza część miała miejsce na cieszyńskim Rynku, gdzie odbyły się koncerty „Cieszyn śpiewa… hity PRL-u”, koncert piosenek Tiny Turner w wykonaniu zespołu „Simply The Best! Tribute to Tina Turner” oraz wakacyjna dyskoteka z DJ-em. Z kolei druga część to wydarzenie w Parku Pokoju, obejmujące koncerty Zespołu Pieśni i Tańca Ziemi Cieszyńskiej im. Janiny Marcinkowej oraz Kasi & Błażeja, warsztaty artystyczne oraz pokaz plenerowy seansu „Był sobie pies”.

Jesień to także czas festiwali, których również nie brakowało. Zaczęliśmy od Yass! Festiwal, by następnie po raz pierwszy zorganizować OFF Travellers – Festiwal Dobrego Życia, który skupiał się głównie na tematyce podróżniczej. We wrześniu odbył się także tradycyjny festiwal Viva Il Canto ze wspaniałymi koncertami oraz Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Bez Granic” z wystawą Rafała Olbińskiego w Miejskiej Galerii Sztuki Współczesnej 12, z kolei w październiku odbyła się XXXII edycja Międzynarodowej Dekady Muzyki Organowej, Chóralnej i Kameralnej z finałowym koncertem Karol Stryja in Memoriam oraz Dni Kultury Żydowskiej z wieczorem szabatowym. W listopadzie dużym wydarzeniem był koncert Warp Travelers – Bernard Maseli i DJ Eprom, który był częścią 50. Cieszyńskiego Festiwalu Jazzowego. W tym miesiącu odbyła się kolejna odsłona projektu „Cieszyn śpiewa”, tym razem pod hasłem „Cieszyńskie Zaduszki Muzyczne”. Rok zakończył Jarmark św. Mikołaja oraz Sylwester, które po przerwie powróciły na cieszyński Rynek.

W COK funkcjonują dwie przestrzenie wystawiennicze – Miejska Galeria Sztuki Współczesnej 12 i Galeria Ceglana. 

W Galerii 12 można było zobaczyć następujące wystawy: „Matkość” Aguli Swobody (27 styczeń – 13 marca), „Jubileuszowa wystawa prac uczniów ZDZ” (5-4 kwietnia), „Beksiński – wystawa prac” (10-31 maja), „Wilki” Gaji Wypich (20-27 czerwca), „Śląsk bez maski” (5-30 lipca), „Stefania Bojda – wystawa malarstwa” (3-31 sierpnia), „Prezentacje CTF” (5-25 września), „80 x Olbiński” (1-31 października), „Pamięć rzeki” Izabeli Wilk i Rafała Wilk (14 grudnia 2023 – 31 stycznia 2024). Miała w niej również miejsce obrona pracy doktoranckiej Anny Witkowicz. 

Z kolei w Galerii Ceglanej zorganizowano następujące ekspozycje: „COK-owe opowieści” (20 grudnia – 29 stycznia), „Obrazy wrażliwości” (8-28 marca), „Jubileuszowa wystawa prac uczniów ZDZ” (5-24 kwietnia), „Książę Albert Sasko-Cieszyński – Mason” (19-31 maja), „Jubileuszowa wystawa pokonkursowa uczniów ZDZ” (5-15 czerwca), „Ceramiczne ZOO – wystawa prac z pracowni ceramiki COK” (21-30 czerwca), „Sploty pamięci” (4-16 lipca), „Między wieżami – wystawa poplenerowa” (18 lipca – 4 sierpnia), „Obrazy miast wymyślonych” (9-31 sierpnia), „Jan Dzida – opowiadane fotografiami” (5-30 września), „Radio wczoraj i przedwczoraj” (13-31 października), „Spojrzenia” (8-30 listopada) oraz „OKOliczności” (5 grudnia 2023 – 5 stycznia 2024).

W działalności kulturalnej COK nie brakowało również obchodów rocznic patriotycznych. 20 marca zorganizowano Apel Pod Wałką, który przy współpracy z cieszyńskim batalionem piechoty lekkiej ŚBOT po raz pierwszy odbył się z pełnym ceremoniałem wojskowym. 3 maja odbyły się tradycyjne uroczystości Narodowego Święta Trzeciego Maja, natomiast w drugiej połowie roku uczciliśmy podczas obchodów kolejną rocznicę wybuchu II Wojny Światowej (1 września) oraz Narodowe Święto Niepodległości (11 listopada), którego główna część powróciła po przerwie na cieszyński Rynek.

W 2023 r. odbywały się cykliczne spotkania w ramach Koła Miłośników Gwary Cieszyńskiej i Dyskusyjnego Klubu Propozycji. Od kwietnia do listopada organizowane były również cyklicznie Targi Staroci na części rolno-spożywczej Targowiska Miejskiego. 

Ważnym elementem funkcjonowania COK jest Centrum Folkloru Śląska Cieszyńskiego, w którym stale odbywają się warsztaty, mówiące o tradycjach i aspektach kultury Śląska Cieszyńskiego oraz zachęcające młodych ludzi do poznawania regionu. Dzieci z przedszkoli i szkół podstawowych chętnie uczestniczą w różnorodnych warsztatach artystycznych takich jak: „Brokatowe hoczki”, „Papierowa trówła”, „Tańcząca Cieszynianka” czy „Beskidzka zakładka do książki”. Odbywają się również warsztaty nawiązujące do aktualnej pory roku. W 2023 r. w Centrum Folkloru Śląska Cieszyńskiego odbyło się łącznie 48 warsztatów, w których wzięło około 960 dzieci i młodzieży. Ponadto prezentowane w nim były wystawy „Cieszyńska krasa - suknia Cieszyńska”, która była podsumowaniem stypendium pracowniczki COK Agnieszki Pawlitko i jej mistrzyni Małgorzaty Borkowskiej oraz „Los tak chciał…”, która była poświęcona twórczości Pawła Wałacha. Zorganizowano także konkurs na palmę wielkanocną, odbyły się również „Biało-czerwone warsztaty artystyczne”, które były częścią obchodów Narodowego Święta Niepodległości. 

Centrum było również współorganizatorem konkursu plastycznego dla dzieci ze szkół podstawowych „Piękna jest Ziemia Cieszyńska”, którego organizatorem było Uniwersyteckie Liceum Sztuk Plastycznych w Cieszynie. 

W czerwcu w Centrum Folkloru Śląska Cieszyńskiego zrealizowano nagranie do filmu: „Wystrój się w strój: strój cieszyński”, podczas którego opowiedziano o najciekawszych elementach stroju kobiecego: żywotku, biżuterii czy czepcach. Emisja nastąpiła na kanale You Tube i w portalach społecznościowych.

Jak co roku w wakacje odbyły się półkolonie „Zaczarowany kołowrotek”, podczas których dzieci przez 5 dni poznawały tradycje i zwyczaje regionu. Warto także dodać, iż kontynuowane są spotkania w pracowni koronki klockowej, gdzie uczestniczki poznają tajniki tworzenia w tej unikatowej technice. W grudniu odbyły się dwudniowe przesłuchania w ramach XIX Konkursu Gwar „Po cieszyńsku po obu stronach Olzy”, w którym udział wzięło ponad 80 uczestniczek i uczestników. Finał tego konkursu odbył się w połowie grudnia w sali widowiskowej COK. W ramach CFŚC regularnie w każdy pierwszy wtorek miesiąca spotykało się Koło Miłośników Gwary Cieszyńskiej. Spotkania pod hasłem „Rzóndzymy, rozprawiómy, śpiywómy i ni jyny” cieszyły się niezmienną popularnością. 

Projekty zewnętrzne i pozyskane środki na ich realizację

W pierwszym półroczu 2023 rozstrzygnięto konkursy grantowe Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W trybie odwoławczym do dofinansowania zostały zakwalifikowane dwa projekty: „Fredro na leżakach” (program: Teatr 2023), który uzyskał dotację w kwocie 35 000 złotych, oraz „Tramwajem do kultury” (program: Kultura – Interwencje 2023), który z kolei został dotowany w kwocie 11 400 złotych. Oba te projekty zostały realizowane w drugiej połowie 2023 r.

W pierwszym półroczu realizowano projekt „Dom Narodowy dostępny dla wszystkich” finansowany w ramach projektu „Kultura bez barier”. Całość dofinansowania to 141 500 zł. Projekt miał na celu dotarcie z ofertą kulturalną do osób ze szczególnymi potrzebami - w głównej mierze z niepełnosprawnością wzroku i słuchu. Zrealizowano szereg wydarzeń kulturalnych, jak: koncerty, warsztaty, spotkania oraz wystawę. Wszystko po to, aby dotrzeć do osób, które wcześniej nie miały takiej możliwości. Cieszyński Ośrodek Kultury jako pierwsza instytucja kultury w Cieszynie zamierza rozszerzyć swoją ofertę i przygotowywać wydarzenia starając się projektować je w sposób umożliwiający ich odbiór przez osoby z niepełnosprawnością i specjalnymi potrzebami. 

W ramach projektu oprócz wydarzeń kulturalnych zakupiono: przenośną pętlę indukcyjną, dwa przewijaki dla dzieci, zamontowano w budynku pasy naprowadzające dla osób niewidomych oraz pola uwagi. Przed budynkiem COK umieszczono Nadajnik YourWay Plus, który informuje, iż jest się przed Domem Narodowym i można do niego wejść. Dodatkowo zamieszczono napisy przy wszystkich pomieszczeniach w budynku w alfabecie Braille’a. W ramach projektu udało się również dostosować stronę www do odpowiednich standardów WCAG 2.1 oraz przygotowano film o instytucji.

Zespoły ćwiczące w Cieszyńskim Ośrodku Kultury systematycznie biorą udział w pokazach oraz reprezentują Cieszyn w imprezach, konkursach ogólnopolskich i na festiwalach. Zespół taneczno-mażoretkowy „Cieszyńskie Gwiazdeczki” zdobył szereg nagród na konkursach międzynarodowych, natomiast Miejska Orkiestra Dęta „Cieszynianka” dbała o oprawę muzyczną szeregu wydarzeń miejskich, jak również występowała w ościennych miejscowościach.

W ramach stałej popołudniowej działalności klubowej w kołach zainteresowań spotykali się:

• Cieszyński Klub Hobbystów, organizując Targi Staroci (2 kwietnia, 7 maja, 4 czerwca, 2 lipca, 6 sierpnia, 3 września, 1 października, 5 listopada),

•  CTF – Cieszyńskie Towarzystwo Fotograficzne.

•  Dyskusyjny Klub Propozycji – Koło nr 2 MZC: 

  • • 18.01 – Jerzy Wałga „500 lat cieszyńskiego rusznikarstwa”,

    • 15.02 – Izabela Kula „Oman na okrągło”,

    • 15.03 – Tomasz Głasek „Co za tym murem – ciekawostki z więzienia w Cieszynie”,

    • 19.04 – Elżbieta Holeksa-Malinowska i Stanisław Malinowski „Liryczne rozmowy duetu małżeńskiego”,

    • 17.05 – Marta i Karol Roszkowie „Czytelnia w Wędryni – ostoja polskości, jej przeszłość i teraźniejszość,

    • 20.06 – Sesja wyjazdowa „100-lecie powołania diakonatu EBEN-EZER”,

    • 19.07 – Władysława Magiera „Rok prof. Józefa Buzka w województwie śląskim”,

    • 16.08 – Irena Kwaśny „Cieszyńska Madonna – historia odkrycia”,

    • 20.09 – Danuta Chlupová „Podróż w niechciane”,

    • 18.10 – Wojciech Święs „Krajobraz po amputacji – Cieszyn w dwudziestoleciu międzywojennym” - prelekcja połączona z pokazem filmu „Najważniejsza jest wolność”, który poświęcony jest prof. Richardowi Pipesowi,

    • 15.11 – Janina Hławiczka „Pakistan okiem podróżnika”,

    • 20.12 – Jan Chmielowski „Tradycje świąteczno-noworoczne w kulturze chińskiej” .

• Koło Miłośników Gwary Cieszyńskiej „Rzóndzymy, rozprawiomy, śpiewomy po naszymu i ni jyny” (3 stycznia, 7 lutego, 7 marca, 4 kwietnia, 2 maja, 6 czerwca, 4 lipca, 5 września, 3 października, 7 listopada, 5 grudnia).

Podsumowanie

W 2023 r. w 271 imprezach organizowanych i współorganizowanych przez COK, na które składały się koncerty, festiwale, spotkania, prelekcje i pokazy filmowe, udział wzięło 53 809 osób. 

24 zorganizowane wystawy, które prezentowane były w Miejskiej Galerii Sztuki Współczesnej 12, Galerii Ceglanej i Centrum Folkloru Śląska Cieszyńskiego obejrzało łącznie prawie 12 200 osób. 

Dom Narodowy był także miejscem cyklicznych spotkań uczestników zajęć popołudniowych oraz grup stałych i doraźnych, w których brało udział aż 8936 osób. Oprócz tego w CFŚC odbyło się aż 48 warsztatów edukacji regionalnej z udziałem ok. 960 uczestników.

O tym, jak dużo się działo pokazuje również aktywność w mediach społecznościowych COK. 92 tys. wyświetleń strony www (27 tys. użytkowników), 9765 obserwujących profil na Facebooku, 414 480 – zasięg (wyświetlenia postów) fanpage’a na Facebooku, 97 275 odwiedzin profilu na Facebooku, 26,5 tys interakcji z zawartością na Facebooku (liczba polubień, reakcji, zapisań postów, komentarzy i odpowiedzi), 52,3 tys. wyświetlonych minut filmów na Facebooku, 1810 obserwujących profil na Instagramie, 1269 wizyt w profilu na Instagramie. Do tego kanał na Youtube i newsletter (226 subskrypcji), które działają już drugi rok.

Teatr im. Adama Mickiewicza w Cieszynie prowadzi wielostronną, impresaryjną działalność kulturalną poprzez zapraszanie i organizowanie występów: teatrów dramatycznych, teatrów muzycznych, teatrów tańca zespołów operowych, zespołów operetkowych, zespołów baletowych, zespołów folklorystycznych, recitali autorskich, zespołów estradowych, koncertów muzycznych, zespołów kabaretowych.

W Teatrze organizowane są również: prezentacje osiągnięć zespołów amatorskich (chóry, dziecięce zespoły folklorystyczne, popisy dzieci cieszyńskich  przedszkoli, amatorskie zespoły teatralne), spotkania młodzieży, uroczystości jubileuszowe, popisy uczniów szkół regionu cieszyńskiego. Teatr prowadzi również działalność kulturalno-edukacyjną w postaci spotkań Bliżej Teatru, w ramach których przybliża historię cieszyńskiego teatru oraz prezentuje jego działalność od kulis.  

W Teatrze im. A. Mickiewicza w okresie od 01.01.2023 r. do 31.12.2023 r. odbyło się 185 wydarzeń, które obejrzało 66.280 widzów. 

W 2023 r. odbyło się 17 spotkań edukacyjnych „BLIŻEJ TEATRU” w których uczestniczyli turyści, uczniowie szkół podstawowych, grupy przedszkolne, członkowie Polskiego Związku Niewidomych, studenci Letniej Szkoły Językowej, słuchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku oraz w ramach programu wakacyjnego grupa dziecięca Parafii Ewangelickiej ze Skoczowa.

W RAMACH DZIAŁALNOŚCI STATUTOWEJ I WDRAŻANIA PROGRAMU KONKURSOWEGO NA STANOWISKO DYREKTORA TEATRU DO REPERTUARU WPROWADZONO NOWE WYDARZENIA TAKIE JAK: 

Klasyka nad Olzą, którą zainaugurował wybitny polski pianista Rafał Blechacz –zdobywca Grand Prix i wszystkich nagród specjalnych XXV edycji Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego w Warszawie (koncert odbył się 18 maja 2023 r.). Koncert poprowadził Jan Popis – muzykolog, krytyk muzyczny, juror festiwali i konkurów pianistycznych specjalizujący się w muzyce fortepianowej, a w szczególności w interpretacji dzieł Chopina. Kolejnym – drugim z cyklu – był koncert amerykańskiego pianisty Kevina Kennera, również laureata Konkursu Chopinowskiego, który wystąpił na deskach cieszyńskiego teatru z towarzyszeniem kameralistów z krakowskiej orkiestry Sinfonietta Cracovia. Koncert zorganizowano przy współpracy z festiwalem Beskid Classic. Na rzecz organizacji cyklu Klasyka nad Olzą teatr pozyskał mecenasów, którzy wsparli oba wydarzenia – PKO Bank Polski, Kania Finanse.

Uruchomiono program edukacyjny Teatr cieszy! połączony z programem Adaś – Sceną najmłodszych, w ramach którego rozpoczęto działania warsztatowe i edukacyjne. Zaprezentowano cieszyńskim uczniom spektakle z Teatru Animacji z Poznania oraz Teatru Banialuka z Bielska-Białej, które uzupełnione były dyskusjami pospektaklowymi z artystami. 

W wakacje Teatr im. Adama Mickiewicza w Cieszynie zorganizował letnie warsztaty BLIŻEJ TEATRU, w ramach których odbyły się WARSZTATY INPISROWANE KOCIĄ SZAJKĄ I DUCHAMI W TEATRZE. Warsztaty były szansą zobaczenia teatru z innej perspektywy: kieszeni bocznej sceny, sznurowni, stanowiska inspicjenta, garderoby, sceny i widowni z perspektywy aktora, przestrzeni pod sceną i pod widownią. Spotkania BLIŻEJ TEATRU skierowane były do dzieci i młodzieży. W warsztatach uczestniczyło 30 osób. 

Z inicjatywny teatru doszło do artystycznego spotkania wybitnego muzyka nagrodzonego nagrodą Grammy Włodka Pawlika i Zespołu Pieśni i Tańca Ziemi Cieszyńskiej im. Janiny Marcinkowej. Koncert uczcił 105 rocznicę Powołania Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego. Wydarzenie wsparli m.in. Miasto Cieszyn, Powiat Cieszyński, Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej, Elektrometal S.A, Hotel Liburnia.   

Teatr był współorganizatorem 32. Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Bez Granic, czynnie uczestnicząc w procesie przygotowań organizacyjnych festiwalu, w ramach którego zaprezentowano m.in. 11 zespołów teatralnych z Polski, Czech i Słowacji (z czego trzy przedstawienia i dyskusje po spektaklowe odbyły się w teatrze). Ponadto w Domu Narodowym odbyło się spotkanie Popołudnie Mistrza - rozmowa z dyrektorem Teatru Modrzejewskiej w Legnicy, którego tematem głównym rozmowy była rola teatru w życiu miasta. Zrealizowano również wystawy: „Polskiej fotografii teatralnej” - na parkanie Parku Pokoju oraz specjalnie przygotowana na festiwal wystawa "80 x Olbiński" poświęcona 80 rocznicy urodzin Rafała Olbińskiego, która prezentowana była w Galerii 12. Domu Narodowego. Festiwal uzupełniała Teatralna ulica z udziałem surrealistycznych mimów oraz występ Teatru Biuro Podróży z przedstawieniem „Kaspar” na Wzgórzu Zamkowym w Cieszynie. Łączna ilość widzów 32. Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego przekroczyła ponad 10 tys. osób.     

W celach promocyjnych wydarzeń w Teatrze im. Adama Mickiewicza wprowadzono repertuar miesięczny w formie drukowanej i cyfrowej oraz zaktywizowano działania na profilu FB Teatru. 

W sprawach organizacyjno-administracyjnych regulujących i ułatwiających pracę teatru wprowadzono Regulamin pracy oraz zakupiono dwa komputery. W sprawach gospodarczych zakupiono dwa nowe odkurzacze przemysłowe i sprężarkę powietrzą wykorzystywaną przy pracach konserwacyjnych urządzeń elektrycznych.

WSPARCIE ZEWNĘTRZNE

Dzięki wsparciu Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków Teatr im. Adama Mickiewicza w Cieszynie otrzymał specjalnie przygotowaną KWERENDĘ ARCHIWALNĄ NA POTRZEBY BADAŃ I PROJEKTÓW BUDOWLANO-KONSERWATORSKICH wykonaną przez konserwatora dzieł sztuki dr Bożenę Bobę-Dygę oraz mgr Katarzynę Feć-Sforę – artystę konserwatora i restauratora.

Dzięki środkom uzyskanym z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków Miasto Cieszyn sfinansowało renowację/wymianę 4 okien w budynku teatru. Inwestycję prowadziło Miasto Cieszyn. 

Na wydarzenia artystyczne Teatr uzyskał wsparcie od PKO Bank Polski, Kania Finanse, Elektrometal S.A i Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej.  

Ponadto Teatr starał się o środki w programach grantowych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, m.in: 

• INFRASTRUKTURA KULTURY na „Zakup fortepianu i dostosowanie techniki Teatru im. A. Mickiewicza w Cieszynie do obowiązujących standardów”, 

• na produkcję spektaklu „ROMEO I JULIA. Stýská se mi po tobě”. Williama Szekspira – pierwszego w historii teatrów pogranicza polsko-czeskiego, wspólnego działania Teatru im. Adama Mickiewicza w Cieszynie i Teatru w Czeskim Cieszynie. 

Teatr wystąpił także z inicjatywą do Gminy Cieszyn o pozyskanie na rzecz Teatru im. Adama Mickiewicza  środków na  przygotowanie dokumentacji projektowej niezbędnej do planowanego remontu: 

• z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków w kwocie 499.000,00 zł,

• ze środków Województwa Śląskiego w ramach pomocy finansowej dla Miasta Cieszyn w kwocie 600.000,00 zł.

Inwestycje prowadzi Miasto Cieszyn.  

• Z naturą projektowane. Wystawa prac studentów UTW w Brennej. Prezentowana od 13 kwietnia do 28 maja 2023 r. w małym hallu Zamku Cieszyn. Wystawa obejmowała prace rękodzielnicze aktywnych seniorów - członków Stowarzyszenia Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Brennej. Na wystawie było można zobaczyć prace wykonane w różnych technikach, m.in. ceramika, akwarela, ołówek, druty, szydełko,

• wystawa prezentująca międzynarodowy projekt „Human Cities” oraz miejsce jego realizacji – Bobrek w Cieszynie – wystawa na terenie Wzgórza Zamkowego w dniach od 25 maja do 11 czerwca 2023 r. i na terenie osiedla od 30 czerwca do 19 lipca 2023 r.,

• wystawa prezentująca wizualizacje z propozycjami studentów na zagospodarowanie terenu rekreacyjnego na Bobrku (prezentowana na osiedlu w dniach od 19 lipca do 21 sierpnia 2023 r.);

• Dizajn w przestrzeni publicznej Urban Farming. Rolnictwo przenosi się do miast (prezentowana w budynku Oranżerii od dnia 26 października 2023 r. do dnia 3 grudnia 2023 r.), połączona z konferencją,

• „Rzemiosło zachwyca. Wystawa podsumowująca I edycję Szkoły Rzemiosł Cieszyn” (wystawa prezentowana w budynku Oranżerii od dnia 10 grudnia 2023 r.).

EKSPOZYCJA DRUKARSTWA

W 2023r. Muzeum Drukarstwa odwiedziło 11.489 osób. Liczba ta zawiera turystów zwiedzających Muzeum, uczestników warsztatów oraz osoby biorące udział w wernisażach wystaw prezentowanych i odwiedzających wystawy czasowe w Muzeum, a także gości odwiedzających obiekt w trakcie trwania Nocy Muzeów (1984) i Industriady (193).

Przez cały 2023 r. Muzeum działało zgodnie z założonymi godzinami otwarcia tj. poniedziałek – czwartek od 10:00 do 15:00, piątki od 14:00 do 20:00 oraz soboty i niedziele od 11:00 do 18:00.

W Muzeum organizowane były w styczniu warsztaty dla dzieci w ramach ZAMEK CIESZYN PROJEKTOWO.

Na terenie muzeum przez cały 2023 r. działała Pracownia Introligatorska realizowana w ramach Szkoła Rzemiosł Cieszyn.

W lutym na terenie Muzeum nagrywany był program prezentujący ciekawe miejsca na terenie woj. śląskiego ”Z historią w tle” realizowany rzez TVP Katowice. Premiera 25 lutego 2023 r. na antenie TVP 3  i na platformie VOD.

W marcu 2023 Muzeum wystawiło swoje stoisko i przedstawiło prezentację na konferencji dla nauczycieli w Rybniku. Celem działania była promocja wśród nauczycieli możliwości przyjazdu z klasami na zwiedzanie i warsztaty do Muzeum Drukarstwa. Działanie przyniosło wymierny efekt w postaci zwiększonej ilości odwiedzających Muzeum grup w miesiącach maj i czerwiec oraz październik i listopad.

W marcu realizowany był na terenie Muzeum program telewizyjny. Realizatorem była TVP historia, a program dotyczył ginącego zawodu jakim jest zecer. Program miał zasięg ogólnopolski, a jego premiera miała miejsce w dniu 7 maja 2023 r. na antenie TVP Historia i na platformie VOD.

W maju 2023 r. ogłoszony został przegląd twórczości dzieci i młodzieży nawiązujący do Roku Fredrowskiego. Zadaniem uczestników było przygotowanie pracy plastycznej ilustrującej bajki dla dzieci Aleksandra Fredry. W przeglądzie wzięło udział 50 dzieci z Cieszyńskich szkół i przedszkoli. Przegląd finalizował wernisaż prac (29 maja 2023) i wystawa (zakończona 20 czerwca). Dyplomy zostały dostarczone wraz z pracami, tak aby uczestnicy mogli je otrzymać na uroczystych galach w szkołach i przedszkolach.

W maju Muzeum wzięło udział w Cieszyńskiej Nocy Muzeów otwierając się na zwiedzających w godzinach wieczornych.

W czerwcu (17 czerwca) odbyła się w województwie śląskim Industriada – Święto Szlaku Zabytków Techniki. Muzeum znajduje się na Szlaku i realizuje zobowiązana wynikające z umowy. 

Podczas wakacji w Muzeum odbywały się zajęcia warsztatowe dla uczestników półkolonii (Mała pracownia rzemiosła) organizowanych przez Zamek. W sumie odbyły się 2 dni warsztatowe, podczas których uczestnicy realizowali działania zarówno z zakresu drukarstwa jak i introligatorstwa.

W miesiącach wakacyjnych realizowane były spacery tematyczne po Cieszynie. W jednym z sierpniowych terminów, tematem spaceru było cieszyńskie drukarstwo. Uczestnicy spaceru podążali z przewodnikiem z Muzeum śladami dawnych cieszyńskich drukarni poznając ich historię i wkład, jaki wniosły w kulturę.

W miesiącach wakacyjnych, na zlecenie Stowarzyszenia Olza odwiedzili nas blogerzy, którzy realizowali materiał promujący Cieszyn i okolice. Zrealizowany został program „Co robić na śląsku? 10 atrakcji Śląska Cieszyńskiego i Morawskiego”. 

We wrześniu w ramach działań kierowanych dla seniorów (weekend z seniorem 2023), zostały przygotowane warsztaty graficzne. Również w tym miesiącu Muzeum brało udział w Pikniku Rodzinnym „Fundusze Unijne, Nowa Energia” w Bielsku-Białej.

W miesiącu listopadzie w Krakowie odbywała się konferencja naukowa związana z 550 rocznicą wydrukowania 1 druku na ziemiach polskich. Międzynarodowa konferencja organizowana przez Bibliotekę Państwowej Akademii Umiejętności i Państwowej Akademii Nauk – Muzeum Drukarstwa było partnerem konferencji. Dzięki temu działaniu, uczestnicy konferencji odwiedzili Muzeum, zwiedzali ekspozycję i wzięli udział w warsztatach drukarskich.

W ramach działań otwartych, dostępne były warsztaty graficzne i introligatorskie w 5 zaproponowanych przez Muzeum terminach, w których mógł wziąć udział każdy zainteresowany. W sumie przeprowadzonych zostało 140 tur warsztatowych.

Wystawy w 2023 r.

• Typograficzne druki użytkowe – wystawa druków z różnych okresów od XIX do XXI wieku (25.11.2022 – 03.01.2023). 

• „Świat gór” Joanny Makuch-Folwarskiej. Wystawa grafiki artystycznej autorstwa wieloletniego pracownika Muzeum Drukarstwa Warszawskiego obejmowała kilkadziesiąt prac wykonanych w różnych technikach z przewagą linorytów, obrazujących przyrodę i panoramy polskich gór. Wernisaż 19.01.2023 r.

• Grafiki z Pracowni Badań nad Ekslibrisem Współczesnym Uniwersytetu Śląskiego Wernisaż 02.03.2023 r.

• Kolor w twórczości Zbigniewa Osenkowskiego - wystawa linorytów (prezentowana do połowy maja) Wernisaż 13.04.2023 r.

• Wystawa prac grafików związanych z Muzeum Drukarstwa w Cieszynie wernisaż 25.05.2023 r.

• Wystawa Ilustracji do bajek Aleksandra Fredry - wystawa prac podsumowująca przegląd prac zgłaszanych przez dzieci 29.05.2023 r.

• Wystawa "WSPÓŁCZESNA GRAFIKA UKRAIŃSKA" 29.06.2023 r.

• Wystawa „Rodzinne spojrzenie na grafikę” - wystawa prac prof. Uniwersytetu Śląskiego – dr hab. Krzysztofa Marka Bąka i dr hab. Katarzyny Handzlik – wykładowców Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego. Wernisaż: 14 września 2023 r.

• Wystawa „Jubileusz 85 lecia Zbigniewa Kubeczki z Orłowej” wystawa rozpoznawanego w regionie i nie tylko linorytnika, specjalizującego się w małych formach graficznych. Kubeczka Polak i Zaolziak, działacz społeczny przyciągnął do Muzeum wielu gości, ze środowiska artystycznego i kolekcjonerskiego z całej Polski i Czech. Wernisaż w dniu 19 października 2023 r. przyciągnął ponad 100 gości.

• Wystawa „Z najlepszymi życzeniami”. Wystawa ponad 1100 pocztówek świątecznych z różnych okresów i krajów. Najstarsza pocztówka na wystawie została wysłana na święta w 1903 r. Wernisaż w dniu 7 grudnia 2023 r. Wystawą zainteresowały się ogólnopolski media i była krótka migawka w niedzielnym programie „Teleexpress na deser”.

W 2023 r. ZPiTZC im. J. Marcinkowej koncertował 50 razy. Koncerty, które udało się zrealizować to:

• • koncerty kolęd:

    • • 3 koncerty komercyjne poza Cieszynem: Skoczów, Czechowice – Dziedzice, Pogwizdów

      • 2 koncerty podczas Wigilijki dla Seniora

      • 1 koncert podczas Cieszyńskiego Jarmarku

      • 10 koncertów w wykonaniu grup dziecięcych odbywających się w cieszyńskich DSS, DPS oraz

      • w siedzibie zespołu dla rodziców i dziadków

  • koncerty grup dziecięcych, w tym weryfikacja CIOFF:

    • • koncert „Dziecięce Spotkanie z Folklorem – koncert dla Mam”

      • koncert podczas Święta Trzech Braci w Czeskim Cieszynie

      • koncert podczas „Śląskiego Śpiewania”

  • estrady:

    • • 2 koncerty podczas 50 leciu pożycia par małżeńskich

      • koncert dla seniorów

      • 2 komercyjne obrzędy oczepin

      • koncert podczas balu karnawałowego

      • koncert kapeli podczas Jubileuszu Banku Spółdzielczego w Cieszynie

  • koncerty galowe całego zespołu, w tym weryfikacja CIOFF:

    • • 2 widowiska jasełkowe „Nad Betlejem”, które zobaczyło blisko 900 osób,

      • koncert podczas 25 lecia Euroregionu Śląsk Cieszyński,

      • 2 koncerty „Powitaj lato z Folklorem”,

      • 5 koncerty komercyjnych: Ogrodzona, Zamarski, Gumna, Dębowiec, Pierściec,

      • 5 koncertów w Rumunii,

      • koncert podczas TKB.

Od 27 lipca do 1 sierpnia 30 osobowa reprezentacja Zespołu uczestniczyła w Festiwalu Folklorystycznym w Rumunii. 4 listopada dwie grupy dziecięce uczestniczyły w „Krojovnym balu” w Czeskim Cieszynie.

Podczas koncertów galowych zarówno grupy dziecięce jak i dorosłe zostały poddane weryfikacji ekspertów Polskiej Sekcji CIOFF. Obie grupy otrzymały pozytywną ocenę, najwyższą z możliwych, czyli 5 letnie prawo do reprezentowania Polski poza granicami na festiwalach folklorystycznych.

Ogromnym przedsięwzięciem dla naszego Chóru był udział w koncercie z Pawlik Trio Pieśni Stanisława Moniuszki, który odbył się 20 października w cieszyńskim teatrze. Chór wykonywał 5 pieśni.

W terminie 21 i 22 października Chór uczestniczył w Festiwalu Konkursowym „Gaude Cantem”, gdzie w kategorii chórów mieszanych zdobył złoty dyplom. Podczas festiwalu chór koncertował 4 razy.

Kolejnym ważnym wydarzeniem dla Chóru był gościnny koncert podczas Festiwalu Józefa Świdra, który odbył się 9 grudnia br., w Kościele Jezusowym w Cieszynie.

W styczniu sfinalizowaliśmy nagranie płyty CD „Jak jo se zaśpiywóm” w wykonaniu grup dziecięcych, zaś w maju została ona wydana w ilości 800 sztuk.